Badania behawioru żywieniowego

Materiał zarybieniowy, podchowywany w wylęgarni w obsadach jednogatunkowych, często ma słabiej wykształcone reakcje obronne na ataki drapieżników. Nie posiada on umiejętności rozpoznawania drapieżnika i unikania zagrożenia (odruchu ucieczki). Wykazano jednak, że ryby z akwakultury po zarybieniu (uwolnieniu do zbiorników naturalnych)  dość szybko są w stanie rozwinąć odpowiedni behawior w rezultacie doświadczeń własnych, czy też interakcji społecznych. Obecność drapieżnika rozpoznają one za pomocą substancji alarmowej syntetyzowanej w wyspecjalizowanych komórkach naskórka. Jest ona uwalniana do wody na skutek okaleczenia powierzchni ciała, np. w efekcie ataku. Drugim źródłem informacji o zagrożeniu jest specyficzna substancja pochodząca od samego drapieżnika, określana jako „zapach drapieżnika”. Doświadczenia laboratoryjne wykazały, że ryby hodowlane reagują na sam „zapach drapieżnika”, nawet bez wcześniejszych kontaktów z nim.

W projekcie „Rega” rybom (pstrąg potokowy i troć) przez 4 tygodnie podawano: (I) wyłącznie żywy pokarm (narybek), (II) żywy pokarm (narybek) + funkcjonalna pasza komponowana przez 2 tygodnie i przez kolejne 2 tygodnie wyłącznie żywy pokarm (narybek), (III) wyłącznie funkcjonalną paszę komponowaną i (IV) wyłącznie standardową paszę komponowaną. W sumie obsadzono 24 baseny podchowowe (12 pstrągiem potokowym i 12 trocią). W tym czasie na bieżąco zbierano informacje o warunkach środowiskowych podchowu, analizowano efektywność pobierania pokarmu przez młodociane ryby łososiowate, a także inne wskaźniki hodowlane. Pomiary ryb przeprowadzono na początku podchowu (próba początkowa) i po 2 oraz 4 tygodniach testu. W tym czasie pobrano również próby krwi do oznaczeń:

- morfologii krwi (patrz: Badania morfologiczne krwi);

- wskaźników osocza (patrz: Badania wskaźników biochemicznych osocza);

- poziomu kortyzolu (patrz: Badania hormonu stresu);

- poziomu odporności nieswoistej (patrz: Badania odporności ryb).

Materiał badawczy (stadia młodociane ryb łososiowatych) pochodził z Zakładu Hodowli Ryb Łososiowatych w Rutkach Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie (ZHRŁ IRS w Olsztynie), w którym również  przeprowadzono opisywane powyżej badania behawioru żywieniowego. ZHRŁ IRS w Olsztynie zajmuje się pracami selekcyjnymi prowadzonymi na rybach łososiowatych i dysponuje odpowiednią infrastrukturą techniczną do realizacji tego typu projektów badawczych. Posiada halę podchowową wyposażoną w ok. 200 różnej wielkości basenów wykonanych z tworzywa sztucznego i 28 zbiorników z betonu. Dodatkowo ZHRŁ IRS w Olsztynie dysponuje 74 zewnętrznymi stawami betonowymi (o różnej kubaturze). Jednostka ta legitymuje się dużym dorobkiem naukowo-wdrożeniowym, specjalizuje się m.in. w różnego rodzaju testach żywieniowych prowadzonych na rybach łososiowatych. Współpracuje z wieloma instytucjami związanymi z akwakulturą ryb łososiowatych.

 

Fot. 1. Pstrąg potokowy i troć oraz ryby „ofiary”.

Fot. 2. Ryby „ofiary” wypreparowane z żołądków.

Fot. 3a. Pobór krwi.

Fot. 3b. Pobór krwi.

Fot. 3c. Pobór krwi.

Fot. 3d. Pobór krwi.

Fot. 4a. Pobór tkanek.

Fot. 4b. Pobór tkanek.

Fot. 4c. Pobór tkanek.

Fot. 4d. Pobór tkanek.

Fot. 5a. Analiza krwi.

Fot. 5b. Analiza krwi.

Fot. 5c. Analiza krwi.

Fot. 5d. Analiza krwi.

Fot. 6a. Obsadzanie basenów podchowowych.

Fot. 6b. Obsadzanie basenów podchowowych.

Fot. 6c. Obsadzanie basenów podchowowych.

Fot. 6d. Obsadzanie basenów podchowowych.