Badania żywieniowe

Materiał zarybieniowy po wypuszczeniu do wód otwartych poza zagrożeniami związanymi z drapieżnictwem, potencjalnymi problemami ze zdobywaniem pokarmu naturalnego narażony jest na choroby o różnej etiologii (wirusy, bakterie, pasożyty). Flora mikrobiologiczna dzikich wód w porównaniu do tej, występującej w obiektach akwakultury (np. podchowalniach umiejscowionych „pod dachem”)  jest o wiele bardziej zróżnicowana. Z uwagi na zabiegi sanitarne i profilaktyczne stosowane w akwakulturze, większość patogenów występujących w wodach naturalnych w takich warunkach nie bytuje i dlatego ryby z akwakultury mogą być mniej odporne na choroby nimi wywołane. Dodatkowo, sam odłów materiału zarybieniowego, jego transport i zarybianie (adaptacja do nowych warunków środowiskowych) wiąże się ze stresem zwiększającym podatność ryb na infekcje. W związku z powyższym już w podchowalni (w okresie przed zarybieniem)  można podjąć działania podnoszące jakość biologiczną (odporność na choroby) materiału zarybieniowego.

W okresie przedzarybieniowym zasadne jest stosowanie pasz funkcjonalnych wzbogacanych preparatami immunostymulującymi i witaminami. Ryby żywione pokarmem suplementowanym immunostymulatorami mają bowiem lepiej wykształcone nieswoiste mechanizmy obronne. Najczęstszą odpowiedzią układu odpornościowego ryb na podawanie tego typu dodatków paszowych jest zwiększenie aktywności fagocytarnej oraz aktywności lizozymu we krwi. Dodatkowo, bardzo często obserwuje się zwiększenie liczby leukocytów, głównie limfocytów i granulocytów obojętnochłonnych (neutrofili). Obecnie, zdecydowana  większość prac badawczych potwierdza pozytywny wpływ preparatów immunostymulujących poprzez zauważalnie wyższą przeżywalność badanych organizmów. Można więc przypuszczać, że zastosowanie pasz funkcjonalnych zawierających preparaty immunostymulujące pozwoli zmniejszyć powodowane przez choroby straty materiału zarybieniowego po uwolnieniu go do wód otwartych.

Jednym z priorytetów projektu „Rega” jest opracowanie procedury poprawy odporności materiału zarybieniowego pstrąga potokowego i troci poprzez stosowanie w okresie przedzarybiniowym pasz funkcjonalnych wzbogaconych preparatami immunomodulującymi i dodatkami witaminowymi. Materiał badawczy (stadia młodociane ryb łososiowatych) pochodził z Zakładu Hodowli Ryb Łososiowatych w Rutkach Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie (ZHRŁ IRS w Olsztynie). Sam test przeprowadzono również w podchowalni ZHRŁ IRS w Olsztynie. Jest to jednostka organizacyjna IRS w Olsztynie zajmująca się pracami selekcyjnymi prowadzonymi na rybach łososiowatych i dysponująca odpowiednią infrastrukturą techniczną do prowadzenia tego typu projektów. Dysponuje m.in. halą podchowową wyposażoną w ok. 200 różnej wielkości zbiorników wykonanych z tworzywa sztucznego i 28 zbiorników z betonu. Dodatkowo ZHRŁ IRS w Olsztynie posiada 74 zewnętrzne stawy betonowe (o różnej kubaturze). Jednostka ta posiada bardzo duże doświadczenie w doświadczalnictwie i różnego rodzaju testach prowadzonych na rybach. Współpracuje z wieloma instytucjami związanymi z akwakulturą ryb łososiowatych. Świadectwem uznania profesjonalizmu tego zespołu/jednostki jest systematyczne powierzanie jej testowania przydatności hodowlanej komercyjnych pasz komponowanych. W ostatnim okresie takie usługi realizuje na zlecenie kilku producentów pasz.

W projekcie „Rega” przetestowano 2 pasze funkcjonalne i 2 odpowiadające im diety standardowe (bez dodatków immunostymulujących). W sumie obsadzono 24 baseny podchowowe. Testowane pasze podawano przez 4 tygodnie. W tym czasie na bieżąco zbierano informacje o warunkach środowiskowych podchowu, analizowano efektywność pobierania pasz przez młodociane ryby łososiowate. Pomiary ryb przeprowadzono na początku podchowu (próba początkowa) i po 2 oraz 4 tygodniach testu. W tym czasie pobrano również próby krwi do oznaczeń:

- morfologii krwi (patrz: Badania morfologiczne krwi);

- wskaźników osocza (patrz: Badania wskaźników biochemicznych osocza);

- poziomu kortyzolu (patrz: Badania hormonu stresu);

- poziomu odporności nieswoistej (patrz: Badania odporności ryb).